Tại hội thảo khoa học quốc gia “Đổi mới đào tạo giáo viên Giáo dục công dân đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới” diễn ra ngày 22/12 tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Nhiều ý kiến tham luận cần lược bỏ các kiến thức triết học, đạo đức học trừu tượng, các nội dung có tính chất hàn lâm; mà thay vào đó là nội dung mang tính thời sự, thực tiễn.
Tại Hội thảo, GS. Nguyễn Minh Thuyết – Tổng Chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới chia sẻ về những điểm mới về mục tiêu giáo dục. Theo đó, Chương trình môn Giáo dục công dân xác định 4 mạch nội dung và triển khai mỗi mạch nội dung đó thành các chủ đề học tập ở từng lớp học và chuyên đề học tập ở cấp THPT. 4 mạch nội dung xuyên suốt 3 cấp học là: Giáo dục đạo đức, Giáo dục kĩ năng sống, Giáo dục kinh tế, Giáo dục pháp luật.
Lược bỏ các kiến thức triết học, đạo đức học trừu tượng, bổ sung những kiến thức thiết thực về pháp luật lao động, dân sự, hình sự, sản xuất, kinh doanh… bên cạnh các kiến thức về hệ thống nhà nước, quyền và nghĩa vụ công dân đã có trong chương trình hiện hành.
GS. Nguyễn Minh Thuyết nhấn mạnh
Bên cạnh kế thừa những ưu điểm của chương trình hiện hành, chương trình mới môn Giáo dục công dân có sự phát triển so với chương trình hiện hành. GS. Nguyễn Minh Thuyết dẫn chứng cụ thể, đó là: Chú trọng giáo dục những kĩ năng sống thiết thực đối với học sinh. Ví dụ: Phòng tránh tai nạn, thương tích; phòng chống xâm hại; phòng chống bạo lực gia đình; phòng chống bạo lực học đường; ứng phó với tình huống nguy hiểm; thích ứng với thay đổi…; Thay thế những kiến thức chính trị, hàn lâm bằng những kiến thức thiết thực với học sinh. Ví dụ: hoạt động tiêu dùng (tiết kiệm, quản lý tiền, tiêu dùng thông minh…); Hoạt động của nền kinh tế (thị trường và cơ chế thị trường, cạnh tranh, lạm phát, thất nghiệp…); Hoạt động của nền kinh tế nhà nước (ngân sách và thuế, thị trường lao động – việc làm, bảo hiểm và an sinh xã hội); hoạt động sản xuất, kinh doanh (sản xuất kinh doanh và các mô hình sản xuất kinh doanh, đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp…).
PGS.TS Đào Đức Doãn cho biết, để giáo viên môn học có thể thực hiện được các nội dung giáo dục của chương trình mới, chương trình đào tạo giáo viên GDCD cần tập trung vào các nội dung giáo dục đạo đức, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục kinh tế, giáo dục pháp luật. Bên cạnh đó, lược bỏ những nội dung kiến thức hoặc nặng về lý thuyết, hàn lâm, hoặc thiên về ngành đào tạo giáo viên giáo dục chính trị, không phù hợp với đặc trưng ngành đào tạo giáo viên GDCD và thay thế bằng những học vấn phổ thông, cơ bản về đạo đức, kĩ năng sống, kinh tế, pháp luật phù hợp với lứa tuổi, mang tính ứng dụng, thiết thực với đời sống và định hướng nghề nghiệp sau THPT của học sinh. Đồng thời, tiếp tục thực hiện các nội dung giáo dục xã hội cần thiết đã có trong chương trình đào tạo giáo viên GDCD hiện hành, như: Môi trường, bình đẳng giới, di sản văn hoá, phòng chống tệ nạn xã hội…
“Cuối cùng, việc bồi dưỡng giáo viên cần tránh hình thức, gắn với đòi hỏi của thực tiễn GDCD trong nhà trường, sát với từng đối tượng giáo viên và phải có sự gắn kết chặt chẽ giữa Bộ GD&ĐT, các cơ sở đào tạo giáo viên với các trường phổ thông để đảm bảo sự thống nhất trong đào tạo, bồi dưỡng”
Cũng theo chủ biên cho chương trình môn GDCD, chương trình đào tạo giáo viên môn học này cần đáp ứng các yêu cầu về năng lực nghề nghiệp giáo viên nói chung và năng lực nghề nghiệp đặc thù của người giáo viên GDCD. Muốn vậy, cần tập trung hơn cho đào tạo các năng lực nghề nghiệp theo hướng:
Thứ nhất: Chú trọng giáo dục giáo sinh phương pháp tổ chức hoạt động dạy học, bao gồm tổ chức hoạt động dạy học trong lớp, tổ chức hoạt động trải nghiệm ở ngoài lớp; trong đó, giáo viên phải đóng vai trò hướng dẫn, tổ chức, tạo môi trường, điều kiện học tập để học sinh tham gia hoạt động học tập với tư cách là chủ thể tích cực, tự mình thực hiện nhiệm vụ và trải nghiệm thực tế.
Thứ hai: Chú trọng đào tạo giáo sinh các phương pháp dạy học tích hợp;
Thứ ba: Chú trọng các phương pháp đánh giá theo năng lực, bao gồm các phương pháp kết hợp đánh giá qua nhiệm vụ học tập với đánh giá qua nhận xét thái độ, hành vi của học sinh; kết hợp đánh giá thường xuyên với đánh giá định kì; kết hợp đánh giá của giáo viên với đánh giá của học sinh, đánh giá của gia đình và các tổ chức xã hội.
Thứ tư: Chú trọng hình thành, phát triển cho sinh viên năng lực phát triển chương trình, giúp giáo viên có khả năng thường xuyên cập nhật, phân tích, xử lí thông tin trong đời sống hằng ngày để lựa chọn, bổ sung vào nội dung dạy học và tự xây dựng kế hoạch dạy học cho phù hợp với điều kiện của nhà trường, phù hợp với đối tượng học sinh.